หัวใจสำคัญของอุตสาหกรรมเพลงก็คือการถูก “ได้ยิน” จึงไม่ใช่เรื่องน่าแปลกใจสักเท่าไหร่ที่เพลงส่วนมากถูกผลิตเพื่อตอบสนองประสาทสัมผัสด้านการฟัง เพื่อมอบอารมณ์ความสุข ความเศร้า เหงา อกหัก ฯลฯ สำหรับคนที่ได้ยินเสียง แต่สำหรับคนหูหนวก หูตึง “เสียง” ผ่านการฟังเพลงดูเหมือนเป็นคำที่ห่างไกล และอาจ
“เพราะคนทั่วไปไม่ได้เกิดมาเข้าใจเรื่องคนพิการได้เลย แล้วจะรู้ได้อย่างไรว่านโยบายที่ทำ ตึกที่สร้าง ทางที่เดินเหมาะสมกับคนหูหนวกหรือคนพิการแค่ไหน เราต้องพยายามให้เขาได้ออกมาพูดว่าปัญหาอยู่ตรงไหน ถ้าคนส่วนมากไม่รู้จักคนส่วนน้อย ก็เหมือนผลักคนที่ตัวเองไม่รู้จักออกจากสังคม” แหวว-จารุณี จรัสเ
“เรื่องหนึ่งที่คนหูหนวกไม่ค่อยรู้ ก็คือเรื่องกฎหมายและสิทธิ จึงมักถูกห้ามและกดขี่ ไม่รู้ว่าบางเรื่องก็ทำได้ เวลาถูกเอาเปรียบก็สู้ไม่ได้ เช่น เมื่อคนหูหนวกท้องก็ไม่รู้ว่าต้องทำยังไง ไม่รู้จะไปปรึกษาใคร ไม่รู้กฎหมาย ไม่รู้สิทธิของตัวเอง”
หลายคนมักคิดว่าการสร้างสรรค์บทสัมภาษณ์นั้นขึ้นอยู่กับกองบรรณาธิการหรือขั้นตอนการพิสูจน์อักษรเพียงเท่านั้น แต่สำหรับบทสัมภาษณ์ของคนหูหนวกนั้นจะสมบูรณ์ไม่ได้เลย หากไม่มี ‘ล่ามภาษามือ’ ที่ถ่ายทอดท่าทางภาษามือ ก็คงไม่มีใจความให้กองกองบรรณธิการได้ทำงานต่อ และคงไม่มีเสียงของคนหูหนวกออกสู่การร
ในชุมชนคนหูหนวก กลุ่มคนข้ามเพศหรือทรานส์เจนเดอร์เป็นประชากรจำนวนไม่น้อย พวกเขามีตัวตนแต่ไม่เป็นที่มองเห็นในสังคมทั่วไป จนทำให้เกิดการเลือกปฏิบัติ ทั้งจากอคติทางเพศและความรู้ที่มีอย่างจำกัด
คุณจะทำอย่างไร หากไม่สามารถสื่อสารกับคนอื่นในสังคมได้ ไม่แม้แต่จะสามารถพูดสองสามคำเพื่อสั่งข้าวสักจาน คุยประสานงานกับลูกค้า หรือไม่สามารถติดต่อร้องทุกข์ราชการได้เพราะไม่มีใครสามารถสื่อสารกับคุณได้เลย
"สังคมเราเป็นสังคมของคนหูดี หากเราเริ่มต้นรูปแบบของความเป็นไทยว่าต้องพูดภาษาไทย ก็เท่ากับว่าเราแยกคนหูหนวก รวมถึงคนไทยที่ไม่ได้พูดภาษาไทยออกไปจำนวนมาก
การแพร่ระบาดของโควิด-19 ได้เข้ามาเปลี่ยนวิถีชีวิตของผู้คนอย่างปฏิเสธไม่ได้ ทุกคนต่างได้รับผลกระทบด้วยข้อจำกัดที่มีมากขึ้นในสังคม รวมถึงคนพิการที่ต้องเผชิญกับความยากลำบากในชีวิตมากขึ้นไปอีก ทั้งด้านสิ่งอำนวยความสะดวกและสวัสดิการของรัฐที่ไม่เพียงพอต่อการดำรงชีวิตทั้งในช่วงสถานการณ์ปกติและยิ่งหนักขึ
คงไม่มีใครปฏิเสธว่า โรคที่เกิดขึ้นในปีนี้อย่างโควิด-19 ได้สร้างผลกระทบ กับคนทุกกลุ่ม ทุกสถานะอย่างมาก ตัวเลขผู้ติดเชื้อหลายล้านคนทั่วโลก และกว่าสามพันคนในไทยคงเป็นเครื่องยืนยันความน่าสะพรึงกลัว ไม่เว้นแม้กระทั่งกลุ่มคนพิการ